Risicothema 7: Oudere fietser (e-bike)

Vanwege de grote en groeiende groep ouderen (60+) in bevolkingsopbouw en in deelname aan het verkeer, in combinatie met het aandeel aan slachtoffers op de fiets en het gebruik van de e-bike als nieuwe vervoermiddel, wordt deze groep kwetsbare en onervaren verkeersdeelnemers als risico aangemerkt.

Het aandeel 60-69 jarige (12,6%) is in de periode 2015 – 2019 gelijk gebleven. Het aandeel 70-plussers (van 13,5 naar 15,2%) in de gemeente Maastricht is in de periode 2015-2019 aanzienlijk toegenomen, waardoor het totaal aandeel ouderen is toegenomen tot 27,8%. Prognoses (CBS/PBL) stellen dat deze vergrijzing zich ook tot 2040 doorzet. Dit aandeel ligt hoger dan in Nijmegen (21,4%) en ’s-Hertogenbosch (24,1%). Relatief gezien wonen de meeste ouderen (65-plussers, conform de CBS- gegevens) in de volgende wijken:

  • Campagne (47%)

  • Oud-Caberg (37%)

  • Malberg (30%)

  • Borgharen (29%)

  • Wolder (28%)

  • Belfort (28%)

  • Kommelkwartier (27%)

  • Daalhof (27%)

  • Wyck (25%)

  • Sint-Pieter (25%)

In de overige wijken wonen <25% 65-plussers. Daarbij valt op dat met name in het centrum het percentage 65-plussers zeer laag is (rond de 10%). Het is dus aannemelijk dat er relatief veel ouderen een verplaatsing maken richting het centrum waarbij het gebruik van de fiets/e-bike een van de mogelijkheden is.

De landelijke trend is dat ouderen steeds langer mobiel blijven en dat ouderen steeds meer gebruik maken van ‘nieuwe’ vervoermiddelen zoals de elektrische fiets. De onervarenheid van de ouderen met deze nieuwe vervoermiddelen kan risico’s veroorzaken in het verkeer. Daarnaast laat de landelijke trend zien dat er een forse toename is van het bezit en gebruik van de e-bike (ANWB, 2020). De verwachting is dat deze trend zich doorzet in de komende jaren en daarmee een steeds groter onderdeel uit gaat maken van het fietssysteem in Nederland en de gemeente Maastricht.

Kijkend naar de verkeersslachtoffers op de fiets in de gemeente Maastricht dan valt 26% in de leeftijdscategorie 60-plus (30 van de 114). Op de e-bike betreft dit 48%. In Nijmegen is dit respectievelijk 31% en 37% en in ’s-Hertogenbosch 34% en 62%. Het aandeel oudere fietsslachtoffers is dus relatief hoog in de gemeente maar wat betreft de fietsslachtoffers lager dan Nijmegen en ’s-Hertogenbosch en wat betreft de e-bikeslachtoffers gemiddeld. De meeste ongevallen met oudere fietsers/e-bikers vinden plaats op 50 km/u wegen (ca. 50%), met een vergelijkbaar aandeel op wegvakken en kruispunten.