Risicothema 1: 30 km/u wegen

De combinatie van het risicocijfer, de beperkte inrichting van enkele gebieden, de hoge snelheid en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 30 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Maastricht.

Het aandeel 30 km/u wegen in de gemeente Maastricht is (62%) en ligt lager dan Nijmegen (65%), maar hoger dan in ’s-Hertogenbosch (59%).

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 30 km/u wegen in Maastricht zijn alle 30 km/u wegen op buurtniveau gescoord in de vormtoets. De 30 km/u wegen in Maastricht (35 buurten volgens de CBS-buurtindeling) scoren gemiddeld een voldoende, 7 van de 9 punten. Dat betekent dat gemiddeld gezien de balans tussen vorm-, functie en gebruik op 30 km/u wegen in Maastricht goed scoort. Opvallend zijn hierin de beperkingen. Bij 22 van de 35 buurten ligt er (vanuit verkeersveiligheidsoogpunt) ongewenste gesloten verharding. Nog eens 5 buurten bestaan deels uit gesloten verharding. Ook wordt in circa de helft van de buurten de maximum snelheid met regelmaat overschreden en heeft circa de helft geen duidelijke herkenbaarheid van de geldende snelheidslimiet.

De buurten die onvoldoende scoren in de vormtoets (5 of minder van de 9 punten) zijn:

  • Oud-Caberg: 5 punten

  • Kommelkwartier: 4,5 punten

  • Campagne: 4,5 punten

Naast dat in deze buurten de hierboven genoemde beperkingen ook gelden ontbreken in deze buurten ook snelheidsremmende maatregelen en is oversteken voor kinderen niet veilig door het ontbreken van (voldoende en/of veilige) oversteekvoorzieningen.

De gemeente Maastricht kenmerkt daarnaast ook enkele 30 km/u wegen als ‘grijs’ (geen goede balans tussen vorm, functie en gebruik). Het betreft de volgende wegen:

  • Beeldsnijdersdreef: 4 punten

  • Czaar Peterstraat: 2 punten

  • Daalstraat: 5,5 punten

  • Heerderweg: 5 punten

  • Koning Clovisstraat: 2,5 punten

  • Steynboeckel: 5 punten

  • Trichtervoogdenstraat: 5,5 punten

Deze wegen scoren niet goed in de vormtoets, veroorzaakt door met name het ontbreken van snelheidsremmende maatregelen, de aanwezigheid van gesloten verharding, geen acceptatie van de snelheidslimieten en een inrichting die niet past bij de geldende snelheidslimiet.

De V85 uit de snelhedentool van VIA laat zien dat de snelheid op ca. de helft van de 30 km/u wegen in Maastricht de maximumsnelheid wordt overschreden. Dit bevestigt het beeld uit de vormtoets. Bij het risicothema ‘snelheid in het verkeer’ wordt hier dieper op ingegaan.

Kijkend naar de ongevallen zien we dat op 30 km/u wegen het risicocijfer (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie), in de gemeente Maastricht 0.696 is. Dit is hoger dan ’s-Hertogenbosch (0.494) en Nijmegen (0.421). Dit houdt in dat op een 30 km/u weg in de gemeente Maastricht de kans op een ongeval ca. 40% hoger is dan op een gemiddelde 30 km/u weg in ’s-Hertogenbosch en Nijmegen. Op wijkniveau zijn er echter grote verschillen. Het risicocijfer voor de wijk ‘centrum’ is 1.148 terwijl in de overige wijken het risicocijfer ca. de helft lager is (Buitenwijk West: 0.618, Buitenwijk Oost: 0.535 en Buitenwijk Zuidoost: 0.617).

Wanneer specifiek wordt gekeken naar de ongevallen komt naar voren dat in de periode 2016-2020 17% van het totaal aantal slachtoffers is gevallen op gemeentelijke 30 km/u wegen. Dat is meer dan in Nijmegen (15,5%) en ’s-Hertogenbosch (15%). De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen, maar de meeste slachtoffers vallen met de fiets (35%) en de brom-/snorfiets (21,5% en 13,5%). Van de slachtoffers is 53% op een wegvak en 47% op een kruispunt. Wat betreft de locaties van de ongevallen dan valt op dat de meeste slachtoffers vallen rondom het centrum. In de omliggende wijken is het aantal slachtoffers lager en meer verspreid.

Figuur 2: Locaties ongevallen 30 km/u wegen gemeente Maastricht