Risicothema 1: 30 km/u wegen

De combinatie van de beperkte inrichting van de 30 km/u wegen, de gereden snelheid, het risicocijfer en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 30 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Landgraaf.

Het aandeel 30 km/u wegen in de gemeente Landgraaf is 76% en ligt daarmee hoger dan het aandeel in Kerkrade (67%) en hoger dan in Brunssum (62%).

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 30 km/u wegen in Landgraaf zijn in totaal veertig 30 km/u wegen en 27 (CBS) buurten op 9 criteria[1] gescoord in de vormtoets (blad 2: Vormtoets). De veertig 30 km/u wegen scoren hierbij gemiddeld net een voldoende: 5,6 van de 9 punten (<5,5 = onvoldoende, 5,5 - 7 = voldoende en >7 = goed) en de buurten scoren gemiddeld een 5,9.

[1] Zie criteria vormtoets: snelheidsremmende maatregelen (80m), aanwezigheid klinkers, <3.000 mvt/etmaal, acceptatie snelheidslimiet, geloofwaardige snelheidslimiet, veilig zelfstandig oversteken door kinderen (>8 jaar), voorrang zijstraten correct geregeld, langzaam verkeer hinder van (land)bouw of vrachtverkeer, voldoende ruimte voor voetgangers.

Het feit dat dit puntenaantal niet hoger ligt wordt voornamelijk veroorzaakt door de aanwezigheid van (vanuit verkeersveiligheidsoogpunt) ongewenste gesloten verharding en dus het ontbreken van klinkers, het ontbreken van snelheidsremmers en het niet accepteren van de snelheidslimiet. Daarnaast geldt dat kinderen niet overal veilig zelfstandig kunnen oversteken en dat een (vanuit verkeersveiligheidsoogpunt) correct geregelde voorrang op zijstraten met bv. een punaise op meerdere wegen ontbreekt. Uit deze punten blijkt dat er nog ruimte voor verbetering is qua inrichting volgens Duurzaam Veilig.

Van de 40 wegen scoren er 16 een onvoldoende in de vormtoets en bij de buurten betreft dit 8 buurten. In deze straten en buurten is dus nog de meeste ruimte voor verbetering, voornamelijk op bovengenoemde aspecten, waarbij daarnaast bij deze wegen en buurten vaak eveneens een geloofwaardige snelheidslimiet ontbreekt.

Wegen

  • Hovenstraat: score 2,5

  • Maastrichterweg: score 3

  • Groenstraat: score 3,5

  • Emmastraat: score 4

  • Maastrichterlaan: score 4

  • Ampèrestraat: score 4,5

  • Beuteweg: score 4,5

  • Bosheide: score 4,5

  • Eygelshovenerweg: score 4,5

  • Gatestraat: score 4,5

  • Gravenweg: score 4,5

  • Heistraat: score 4,5

  • Namiddagse Driessen: score 4,5

  • Oude Landgraaf: score 4,5

  • De Wendelstraat: score 5

  • Hoofdstraat: score 5

Buurten

  • Nieuwenhagerheide: score 4

  • Groenstraat: score 4

  • Exdel: score 4,5

  • De Dormig: score 5

  • Schaesberg Centrum: score 5

  • Oud Nieuwenhagen: score 5

  • Lauradorp: score 5

  • Waubach: score 5

De V85 uit de snelhedentool van VIA laat zien dat de snelheid op een aanzienlijk deel van de 30 km/u wegen in Landgraaf de maximumsnelheid wordt overschreden, dit bevestigt het beeld uit de vormtoets. Bij het risicothema ‘snelheid in het verkeer’ wordt hier dieper op ingegaan.

Kijkend naar de ongevallen dan blijkt dat op 30 km/u wegen het risicocijfer van Hastig (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie) in de gemeente Landgraaf 0.684 betreft. Het risicocijfer voor de wijken Schaesberg (0.693) en Nieuwenhagen (1.233) ligt hoger dan het gemiddelde in de gemeente. Deze risicocijfers van de gemeente en de specifieke wijken liggen hoger dan het gemiddeld van de provincie Limburg (0.508) voor 30 km/u wegen. Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie) op een gemiddelde 30 km/u weg in Landgraaf bijna 1,5 keer en in Nieuwenhagen ca. 2,5 keer zo hoog is dan op een gemiddelde 30 km/u weg in Limburg. Dit hogere risicocijfer in de gemeente Landgraaf hangt sterk samen met de (beperkte) kwaliteit van de inrichting van de 30 km/u wegen.

Wanneer specifiek wordt gekeken naar het aantal slachtoffers als gevolg van verkeersongevallen dan blijkt dat in de gemeente Landgraaf in de periode 2016 – 2020, 22% van het totaal aantal slachtoffers op gemeentelijke wegen (waarvan het type weg bekend) is gevallen op 30 km/u wegen. Dit aandeel ligt nagenoeg gelijk aan Kerkrade (20%) en hoger dan in Brunssum (14%). Het aantal slachtoffers is in 2019 en 2020 licht toegenomen ten opzichte van de jaren daarvoor.

Figuur 2: Aantal slachtoffers op 30 km/u wegen in de gemeente Landgraaf ten opzichte van de tijd in jaren (VIA, 2014-2019)

De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen op 30 km/u wegen en op de fiets zijn de meeste letselslachtoffers gevallen (50%). Van de 20 slachtoffers zijn er 12 gevallen op een wegvak en 8 op een kruispunt. Als we kijken naar de locaties van de ongevallen dan blijkt dat deze verspreid door de gemeente plaatsvinden, met concentraties o.a. op: kruispunt Sloterstraat – Hovenstraat (5), Maastrichterlaan (6),

Figuur 3: Locaties ongevallen 30 km/u wegen gemeente Landgraaf (VIA, 2016-2020)

  • 1 Zie criteria vormtoets: snelheidsremmende maatregelen (80m), aanwezigheid klinkers, <3.000 mvt/etmaal, acceptatie snelheidslimiet, geloofwaardige snelheidslimiet, veilig zelfstandig oversteken door kinderen (>8 jaar), voorrang zijstraten correct geregeld, langzaam verkeer hinder van (land)bouw of vrachtverkeer, voldoende ruimte voor voetgangers.