Risicothema 2: Oudere fietser

Vanwege de groeiende groep ouderen in bevolkingsopbouw en in deelname aan het verkeer, in combinatie met het gebruik van de e-bike als nieuwe vervoermiddel, het extra toeristisch fietsverkeer, de steile hellingspercentages van enkele wegen in de gemeente en het aandeel aan slachtoffers op de fiets en e-bike wordt deze groep kwetsbare en onervaren verkeersdeelnemers als risico aangemerkt.

Het aandeel 60-69 jarige (van 15,3% naar 15,4%) en het aandeel 70-plussers (van 16,2% naar 18,4%) in de gemeente Simpelveld is in de periode 2015-2019 toegenomen, waardoor het totaal aandeel ouderen is toegenomen tot 33,8%. Dit aandeel ligt iets lager dan het aandeel in Voerendaal (34,8%) en Vaals (35,7%). Kijkend naar het aandeel 65-plussers dan betreft dit 26% in de gemeente, waarbij het aandeel in de wijken Baneheide (35%), Simpelveld (33%) en Hulsveld (28%) hoger ligt en hier dus relatief veel ouderen wonen.

De landelijke trend is dat ouderen steeds langer mobiel blijven en dat ouderen steeds meer gebruik maken van ‘nieuwe’ vervoermiddelen zoals de elektrische fiets (en de speed-pedelec). De onervarenheid van de ouderen met deze nieuwe vervoermiddelen kan risico’s veroorzaken in het verkeer. Daarnaast laat de landelijke trend zien dat er een forse toename is van het bezit en gebruik van de e-bike (ANWB, 2020). De verwachting is dat deze trend zich doorzet in de komende jaren en daarmee een steeds groter onderdeel uit gaat maken van het fietssysteem in Nederland en de gemeente Simpelveld. In de gemeente Simpelveld geldt daarnaast dat de gemeente door veel (oudere) toeristen op de e-bike wordt bezocht, wat zorgt voor een extra toename in het aantal oudere (elektrische) fietsers.

De opkomst van de e-bike en speed-pedelecs zijn enkele van de ontwikkelingen die ervoor zorgen dat het steeds drukker wordt op de fietspaden en dat de kans op een ongeval groter wordt. Zo neemt het aantal voertuigsoorten die van dezelfde ruimte als de fiets gebruik maken toe en ook blijven ouderen steeds langer als fietser aan het verkeer deelnemen. Bovendien zijn er grote verschillen in massa, breedte en snelheid van al die verschillende vervoermiddelen die van het fietspad gebruik maken. Het afdalen op wegen met steile hellingspercentages in combinatie met de verhoogde snelheid tijdens het afdalen draagt eveneens bij aan de onveiligheid van de ouderen fietsers en e-biker.

Kijkend naar de verkeersslachtoffers in de gemeente Simpelveld dan betreft 13% van de slachtoffers iemand van 60 jaar of ouder. Dit komt in absolute aantallen wel maar neer op 2 slachtoffers. Beide verkeersslachtoffers zijn echter gevallen met de fiets (1) en de e-bike (1).