Risicothema 4: Ouderen (en oudere fietser)

Vanwege de grote en groeiende groep ouderen (60+) in bevolkingsopbouw en in deelname aan het verkeer, in combinatie met het aandeel aan slachtoffers op de fiets en e-bike en het gebruik van de e-bike als nieuwe vervoermiddel, wordt deze groep kwetsbare en onervaren verkeersdeelnemers als risico aangemerkt.

Het aandeel 60-69 jarigen in de gemeente Eijsden-Margraten is in de periode 2015 – 2019 gelijk gebleven (15,4%), terwijl het aandeel 70-plussers is toegenomen (van 15,3% naar 17,3%). Het totale aandeel ouderen is daardoor toegenomen tot 32,7%. Dit aandeel 60-plussers ligt wat lager dan in Valkenburg (36,6%) en Gulpen-Wittem (36,6%). Prognoses (CBS/PBL) stellen dat deze vergrijzing zich ook tot 2050 doorzet. Het aandeel 65-plussers (conform de CBS- gegevens) ligt in de gemeente op 24%, waarbij dit aandeel (ruim) hoger ligt in de volgende wijken:

  • Honthem (41%)

  • Eijsden-Breust (33%)

  • Cadier (30%)

  • Bemelen (29%)

De landelijke trend is dat ouderen steeds langer mobiel blijven en dat ouderen steeds meer gebruik maken van ‘nieuwe’ vervoermiddelen zoals de elektrische fiets. De verwachting is dat deze trend zich in de komende jaren doorzet en daarmee een steeds groter onderdeel uit gaat maken van het fietssysteem in Nederland en de gemeente Eijsden-Margraten. De onervarenheid van de ouderen met deze nieuwe vervoermiddelen alsmede het vertraagde reactievermogen ook gerelateerd aan de traditionele vervoerswijzen (personenauto, fiets) kan risico’s veroorzaken in het verkeer.

Kijkend naar de verkeersslachtoffers in de gemeente Eijsden-Margraten dan betreft 24% van de slachtoffers (n=15) iemand van 60 jaar of ouder, waarvan één dodelijk slachtoffer. Dit aandeel is lager dan in Valkenburg (33%) en Gulpen-Wittem (32%). Kijkend naar de ontwikkeling van het aantal slachtoffers (60+) dan blijkt dat het aantal de afgelopen stabiel is geweest, met uitzondering van 2019, waarin geen slachtoffer is gevallen. Het dodelijke slachtoffer is in 2017 gevallen.

Figuur 7: Aantal oudere (60+) slachtoffers in de gemeente Eijsden-Margraten ten opzichte van de tijd in jaren (VIA, 2016-2020)

Van de 15 slachtoffers zijn 6 (40%) met de fiets gevallen en 3 (20%) met de e-bike. De ongevallen waarbij 60-plussers betrokken zijn vinden plaats verspreid door de gemeenten, veel op toeristische routes.

Figuur 8: Locaties ongevallen met ouderen (60+) in de gemeente Eijsden-Margraten (VIA, 2016-2020)