Risicothema 1: 30 km/u wegen

De combinatie van de beperkte inrichting van de 30 km/u wegen, de gereden snelheid en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 30 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Eijsden-Margraten.

Het aandeel 30 km/u wegen in de gemeente Eijsden-Margraten is 33% en ligt daarmee lager dan het aandeel in Valkenburg (40%) en hoger dan in Gulpen-Wittem (18%).

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 30 km/u wegen in Eijsden-Margraten zijn 23 (CBS) buurten op 9 criteria in de vormtoets gescoord. De 30 km/u wegen scoren hierbij op buurtniveau gemiddeld net een voldoende: 5,1 van de 9 punten (<5 = onvoldoende, 5-7 = voldoende en >7 = goed).

Het feit dat dit puntenaantal zo laag ligt wordt in een groot deel van de buurten veroorzaakt door het ontbreken van snelheidsremmers op wegvakken en kruisingen, het niet accepteren van de snelheidslimiet, de aanwezigheid van (vanuit verkeersveiligheidsoogpunt) ongewenste gesloten verharding en dus het ontbreken van klinkers en het niet overal veilig zelfstandig kunnen oversteken door kinderen. Daarnaast geldt dat in enkele buurten de snelheidslimiet ongeloofwaardig is, langzaam verkeer hinder heeft van landbouw verkeer, het ontbreken van een (vanuit verkeersveiligheidsoogpunt) correct geregelde voorrang op zijstraten en dat er onvoldoende ruimte voor voetgangers is. Uit deze punten blijkt dat er nog ruimte voor verbetering is qua inrichting volgens Duurzaam Veilig.

Van de 23 buurten scoren er 9 een onvoldoende in de vormtoets, waarbij de 30 km/u wegen in deze buurten zich kenmerken door de beperkingen als bovenstaand genoemd. Deze buurten met een onvoldoende hebben nog de meeste ruimte voor verbetering qua inrichting:

  • Sint Antoniusbank: score 3,5

  • Maarland: score 4

  • Bruisterbosch: score 4

  • Mheer: score 4

  • Terlinden: score 4

  • Termaar: score 4,5

  • Groot- en Klein-Welsden: score 4,5

  • Bemelen: score 4,5

  • Honthem: score 4,5

De V85 uit de snelhedentool van VIA laat zien dat op een aanzienlijk deel van de 30 km/u wegen in Eijsden-Margraten de maximumsnelheid met regelmaat (fors) wordt overschreden, dit bevestigt het beeld uit de vormtoets. Bij het risicothema ‘snelheid in het verkeer’ wordt hier dieper op ingegaan.

Kijkend naar de ongevallen dan blijkt dat op 30 km/u wegen het risicocijfer (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie (afkomstig uit Floating Car Data)) in de gemeente Eijsden-Margraten 0.478 betreft. Dit risicocijfer ligt redelijk gelijk aan het gemiddelde van de provincie Limburg (0.508) voor 30 km/u wegen. Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie) op een gemiddelde 30 km/u weg in Eijsden-Margraten redelijk gelijkligt aan een gemiddelde 30 km/u weg in Limburg.

Wanneer specifiek wordt gekeken naar het aantal slachtoffers als gevolg van verkeersongevallen, dan blijkt dat in de gemeente Eijsden-Margraten in de periode 2016 – 2020, 27% (n=15, waarvan 1 dodelijk slachtoffer) van het totaal aantal letselslachtoffers op gemeentelijke wegen is gevallen op 30 km/u wegen. Dit aandeel ligt hoger dan het aandeel in Valkenburg (12%) en Gulpen-Wittem (20%). De laatste jaren is een stabiele trend waarneembaar, zie onderstaand figuur.

Figuur 2: Aantal slachtoffers op 30 km/u wegen in de gemeente Eijsden-Margraten ten opzichte van de tijd in jaren (VIA, 2016-2020)

De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen op 30 km/u wegen en op de fiets zijn de meeste slachtoffers gevallen (47%). Van de 15 slachtoffers zijn er 11 op een kruispunt gevallen en 4 op een wegvak. Wat betreft de locaties van de ongevallen dan blijkt dat deze verspreid door de gemeente plaatsvinden.