Risicothema 1: 60 km/u wegen

De combinatie van het hoge aandeel, het hoge risicocijfer, de beperkte inrichting van enkele wegen, de hoge snelheid en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat gemeentelijke 60 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Peel en Maas.

Het aandeel 60 km/u wegen in de gemeente Peel en Maas is 61% en ligt daarmee hoger dan het aandeel in Leudal (55%) en lager dan in Horst aan de Maas (64%).

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 60 km/u wegen in Peel en Maas zijn in totaal dertig 60km/u wegen en 32 (CBS) buurten op 7 criteria in de vormtoets gescoord. De 60 km/u wegen scoren hierbij gemiddeld een voldoende: 4,55 van de 9 punten (<4 = onvoldoende, 4 - 5 = voldoende en >5 = goed) en de buurten scoren allen net een voldoende: 4,0.

Het feit dat dit puntenaantal bij zowel de wegen als de buurten niet hoger ligt wordt voornamelijk veroorzaakt door het ontbreken van plateaus op de kruispunten, het feit dat bijna overal de snelheidslimiet niet wordt geaccepteerd en het ontbreken van snelheidsremmende maatregelen. Daarnaast geldt dat op een deel van de kruispunten met gebiedsontsluitingswegen een rotonde of voorrangskruispunt ontbreekt en dat de voorrang op zijstraten niet overal correct is geregeld. Uit deze punten blijkt dat er nog ruimte voor verbetering is qua inrichting volgens Duurzaam Veilig.

Van de dertig 60km/u wegen scoren er 6 een onvoldoende (<4) in de vormtoets, waarbij deze wegen zich kenmerken door de beperkingen als bovenstaand genoemd. Deze wegen met een onvoldoende hebben nog de meeste ruimte voor verbetering qua inrichting:

  • Zonneveld: score 2

  • Lorbaan: score 2,5

  • Vliegertsdijk: score 3

  • Heuvel: score 3,5

  • Ondersteweg: score 3,5

  • Witdonk: score 3,5

De V85 uit de snelhedentool van VIA laat zien dat op een aanzienlijk deel van de 60 km/u wegen in Peel en Maas de maximumsnelheid met regelmaat (fors) wordt overschreden, dit bevestigt het beeld uit de vormtoets. Bij het risicothema ‘snelheid in het verkeer’ wordt hier dieper op ingegaan.

Kijkend naar de ongevallen dan blijkt dat op 60 km/u wegen het risicocijfer (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie (afkomstig uit Floating Car Data)) in de gemeente Peel en Maas 1.130 betreft. Dit risicocijfer ligt hoger dan het gemiddeld van de provincie Limburg (0.523) voor 60 km/u wegen en eveneens hoger dan de gemeenten Horst aan de Maas (0.696) en Leudal (0.826). Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie) op een gemiddelde 60 km/u weg in Peel en Maas 2 keer zo hoog is dan op een gemiddelde 60 km/u weg in Limburg en 1,5 keer zo hoog is dan op een gemiddelde 60 km/u weg in Horst aan de Maas en Leudal. Dit hogere risicocijfer in de gemeente Peel en Maas hangt sterk samen met de (beperkte) kwaliteit van de inrichting van de 60 km/u wegen.

Het risicocijfer is tevens op gebiedsniveau berekend: in Panningen (1.345) en Maasbree (1.159) ligt dit cijfer hoger dan het gemiddelde in de gemeente, in Grashoek – Koningslust (0.919) ligt dit lager. Voor de overige gebieden is geen risicocijfer berekend omdat het aantal ongevallen op 60 km/u wegen in die gebieden daar <1 per jaar is.

Wanneer specifiek wordt gekeken naar het aantal slachtoffers als gevolg van verkeersongevallen, dan blijkt dat in de gemeente Peel en Maas in de periode 2016 – 2020, 46% (n=34, waarvan 2 dodelijke slachtoffers) van het totaal aantal letselslachtoffers op gemeentelijke wegen is gevallen op 60 km/u wegen. Dit aandeel ligt hoger dan het aandeel in Leudal (27%) en Horst aan de Maas (27%). De laatste jaren is er geen trend waarneembaar, in 2016 en 2018 lag het aantal letselslachtoffers ruim hoger dan in de overige 3 jaren, waarbij de 2 dodelijke slachtoffers in 2018 zijn gevallen.

Figuur 2: Aantal slachtoffers op 60 km/u wegen in de gemeente Peel en Maas ten opzichte van de tijd in jaren (VIA, 2016-2020)

De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen op 60 km/u wegen en hier zijn tevens de meeste slachtoffers gevallen (32%), gevolgd door de fiets (26%). Van de 34 slachtoffers zijn er 18 gevallen op een wegvak en 16 op een kruispunt. Wat betreft de locaties van de ongevallen dan blijkt dat deze verspreid door de gemeente plaatsvinden, met een lichte concentratie op de Schorweg.