Overige aandachtspunten

In de voorgaande paragrafen zijn de prioritaire risicothema’s beschreven in de gemeente Venlo. Het leveren van inspanning op deze risicothema’s is het meest effectief om de verkeersveiligheid te verbeteren. Dat betekent echter niet dat het niet nodig is om inspanning te leveren op de overige thema’s van het SPV. Samen met de gemeente zijn nog een aantal extra aandachtspunten benoemd, welke minder ‘over de hele gemeente heen’ prioritair zijn maar meer locatiespecifiek of die als gevolg de lokale ervaring en signalen aandacht behoeven. Dit betreffen de thema’s 30 km/u wegen, landbouw- en vrachtverkeer in het buitengebied, ouderen, arbeidsmigranten en de snelheidsoverschrijdingen op 60 km/u wegen.

30 km/u wegen

Venlo heeft een hoog aandeel 30 km/u wegen (ca. 35%). Dit is echter wel relatief laag ten opzichte van gemeenten als Roermond of Helmond (beide 50%). In de vormtoets zijn alle 30 km/u wegen gescoord op diverse inrichtingscriteria en over de hele gemeente heen scoren deze wegen gemiddeld goed (7,3 van de 9 punten). De wegen zijn overwegend voorzien van de juiste (open) wegdekverharding, zijn niet ‘te druk (<3.000 mvt/etmaal), beschikken over een uitstraling van een 30 km/u weg en mogelijkheden om veilig over te steken, de voorrang op zijstraten is correct geregeld, langzaam verkeer heeft weinig hinder van landbouw en/of vrachtverkeer en er is veelal voldoende ruimte voor voetgangers. De meest voorkomende beperkingen in de inrichting zijn het ontbreken van of onvoldoende aanwezig zijn van snelheidsremmende maatregelen. Het gevolg is dan ook dat de maximum snelheid wel met regelmaat wordt overschreden (zie ook thema snelheid in het verkeer).

Gekeken naar de ongevallen vindt 15% plaats op 30 km/u wegen en afgezet tegen de voertuigprestatie resulteert dit in een risicocijfer van 0.592. Dit hoge risicocijfer (vergeleken met de andere snelheidslimieten) toont dat ondanks de gemiddeld goede inrichting, er nog steeds risicovolle locaties zijn op 30 km/u wegen. Het aanpakken van deze locaties is maatwerk en vergt geen structurele aanpak zoals bij de prioritaire risicothema’s.

Landbouw- en vrachtverkeer in het buitengebied

Landbouwverkeer is vaak slecht vertegenwoordigd in de beschikbare informatie rondom verkeersveiligheid. Dat betekent niet per definitie dat het niet voor verkeersveiligheidsrisico’s zorgt. Venlo is een gemeente met veel landbouwverkeer, maar ook specifiek vrachtverkeer in het buitengebied als gevolg van de glastuinbouw. Dit brengt risico’s met zich mee. Landbouw- en vrachtverkeer is op alle wegen in het buitengebied in de gemeente toegestaan. Doordat de inrichting van diverse wegen tevens zijn beperkingen kent, bijv. qua wegbreedte, verhoogd dat het risico in combinatie met andere verkeersdeelnemers.

Door het SWOV is onderzoek gedaan naar landbouwverkeer in het buitengebied en de slachtoffers bij ongevallen met deze voertuigen. Slachtoffers van een ongeval met een landbouwvoertuig vallen grotendeels bij de tegenpartij. Deze analyse is ook van toepassing op voor vrachtverkeer in het buitengebied. De meeste slachtoffers vallen onder fietsers en inzittenden van bestel- en personenauto’s. Onder de doden is het aandeel fietsers het hoogst. Onder de ernstig verkeersgewonden was in de periode 2005-2009 het aandeel inzittenden van bestel- en personenauto’s het hoogst. Het aandeel slachtoffers onder bestuurders en eventuele passagiers van het landbouwvoertuig is een stuk lager. Het overgrote deel van de dodelijke ongevallen met landbouwvoertuigen gebeurt op wegen buiten de bebouwde kom: op 80- en 60 km/uur-wegen. Een belangrijke ongevalsoorzaak is de breedte van het landbouw-/vrachtvoertuig in combinatie met vooral smalle wegen, evenals het feit dat het zicht van de bestuurder vaak geblokkeerd wordt door delen van het voertuig, werktuigen of lading. Ook de zichtbaarheid en herkenbaarheid van landbouw­voertuigen in het donker kan een probleem zijn.

In de gemeente Venlo zijn in de periode 2016-2020 geen letselslachtoffers gevallen in combinatie met een landbouwvoertuig. Vier keer was een landbouwvoertuig betrokken bij een ongeval. Daarnaast zijn in dezelfde periode eveneens geen letselslachtoffers gevallen in combinatie met vrachtverkeer op 60 km/u wegen in de gemeente. Ook hier was vrachtverkeer wel 4 keer betrokken bij een ongeval.

Ouderen

Het aandeel ouderen in de gemeente is relatief hoog en neemt volgens de prognoses toe in de periode tot 2035. Ondanks dat de primaire focus ligt op de oudere (e-)fietser, tonen de ongevallenstatistieken ook betrokkenheid van ouderen in combinatie met o.a. de personenauto, bromfiets, scootmobiel en te voet. In combinatie met de verwachte toename van het aandeel ouderen in het verkeer is het daarom essentieel om deze doelgroep met het oog op alle modaliteiten ‘in de gaten te houden’ en risico’s wanneer ze worden gesignaleerd aan te pakken.

Arbeidsmigranten

In de afgelopen jaren neemt het aandeel Oost-Europeanen toe in de bevolking van Noord-Limburg. Zo telde de regio in 2012 nog 12.640 werkende arbeidsmigranten en waren zij goed voor ruim 8 procent van het totaal aantal werkenden in Noord-Limburg. Dit aantal is in de afgelopen jaren sterk gestegen. Tussen 2012 en 2016 steeg het aantal in de regio geregistreerde Polen met ruim 60 procent. De regionale economie is erg afhankelijk geworden van deze arbeidsmigranten. De gemeenten met veel landbouwactiviteit, industrie en logistiek hebben relatief veel arbeidsmigranten en dus Poolse inwoners. In de gemeente Venlo was dat aandeel in 2016 2,1%, de gemeente schat in dat het er anno 2021 ca. 5.000-10.000 zijn (5-10%).

Voor zover cijfers beschikbaar zijn over de betrokkenheid van arbeidsmigranten bij verkeersongevallen, wijzen deze er niet eenduidig op dat Oost-Europeanen méér dan gemiddeld bij ongevallen betrokken zijn. Dat inzicht wordt verkregen door de Limburgse politiecijfers. Echter, arbeidsmigranten scoren wel relatief hoger bij drank gerelateerde incidenten (verkeersongevallen, overlast incidenten, algemeen en niet specifiek in Venlo). De cijfers die wel bekend zijn rondom ongevallen met arbeidsmigranten in de gemeente Venlo tonen dat in de periode 2016-2020 bij 11 van de 263 letselslachtoffers (4,1%) de nationaliteit van de bestuurder Pools was. Daarnaast waren er nog 2 letselslachtoffers Oost-Europees (Roemeens/Bulgaars). Het aandeel letselslachtoffers komt dus redelijk overeen met het bevolkingsaandeel (2,1%-5%).

Snelheid in het verkeer: 60 km/u wegen

Het aandeel 60 km/u wegen in de gemeente Venlo is relatief laag, maar het aandeel snelheidsoverschrijdingen op deze wegen is relatief hoog (ca. 50%). Omdat op veel van deze wegen slechts beperkte interactie plaatsvind is het risico op dit type wegen niet structureel aanwezig. Evenals bij 30 km/u wegen is het aanpakken van risicovolle locaties als gevolg van snelheidsoverschrijdingen op 60 km/u wegen maatwerk en vergt dit geen structurele aanpak zoals bij de prioritaire risicothema’s.