Risicothema 2: 50 km/u wegen

De combinatie van de beperkte inrichting van 50 km/u wegen, de gereden snelheid, het risicocijfer en het aandeel aan slachtoffers zorgt dat 50 km/u wegen een risicothema zijn in de gemeente Beekdaelen.

Het aandeel 50 km/u wegen in de gemeente Beekdaelen is 19% en ligt daarmee lager dan het aandeel in Beek (33%) en hoger dan het aandeel in Voerendaal (7%). In de gemeente Beekdaelen zijn de 50 km/u wegen voornamelijk gelegen in centraal en zuidelijke deel van de gemeente (oude gemeenten Nuth en Schinnen). In het noordelijk deel (oude gemeente Schinveld) zijn bijna geen 50 km/u wegen gelegen

Om inzicht te geven in de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op de 50 km/u wegen in Beekdaelen zijn in totaal achtendertig 50 km/u wegen gescoord in de vormtoets. Deze 50 km/u wegen scoren hierbij gemiddeld een krappe voldoende: 5,5 van de 10 punten (<5,5 = onvoldoende, 5,5-8 = voldoende en >8 = goed).

Het feit dat dit puntenaantal niet hoger ligt wordt met name veroorzaakt doordat kruisingen met andere 50 km/u wegen niet veilig zijn ingericht met een rotonde of VRI, het ontbreken van vrijliggende fietspaden en de hinder die langzaam verkeer ondervindt van landbouw verkeer. Daarnaast geldt dat op enkele 50 km/u wegen wordt geparkeerd langs de rijbaan, de snelheidslimiet niet overal wordt geaccepteerd en er onvoldoende veilige oversteekvoorzieningen voor fietsers en voetgangers zijn. Uit deze punten blijkt dat er nog ruimte voor verbetering is qua inrichting volgens Duurzaam Veilig.

Van de 38 wegen scoren er 21 een lager cijfer dan het gemiddelde, waardoor op deze 50 km/u wegen nog de meeste ruimte voor verbetering is. Voor deze wegen geldt voornamelijk dat de inrichtingscriteria als bovenstaand aangegeven (deels) ontbreken, wat zorgt voor een lagere score.

Daelderweg: score 3,5
Op de Bies: score 3,5
Hoofdstraat: score 4
Langstraat: score 4
Bekerbaan: score 4,5
Groot-Haasdal: score 4,5
Hellebroekerweg: score 4,5
Hommert: score 4,5
Horselstraat: score 4,5
Opfergeltstraat: score 4,5
Aan het Lindjen: score 5
Kerkweg: score 5
Mesweg: score 5
Schoolstraat: score 5
Trichterstraat: score 5
Wijnandsraderweg: score 5
Aalbekerweg: score 5,5
Dorpsstraat: score 5,5
Geleenstraat: score 5,5
Hommerterweg: score 5,5
Valkenburgerweg: score 5,5

De V85 uit de snelhedentool van VIA laat zien dat de maximumsnelheid op een deel van de 50 km/u wegen in Beekdaelen wordt overschreden. Bij het risicothema ‘snelheid in het verkeer’ wordt hier dieper op ingegaan, waar blijkt dat de snelheid op 50 k/u wegen een aandachtspunt is.

Kijkend naar de ongevallen dan blijkt dat op 50 km/u wegen het risicocijfer (het aantal ongevallen afgezet tegen het aantal gereden kilometers, de voertuigprestatie (afkomstig uit Floating Car Data)) in de gemeente Beekdaelen 0.378 betreft. Dit risicocijfer ligt lager dan het gemiddeld van de provincie Limburg (0.472) voor 50 km/u wegen en eveneens lager dan de gemeente Voerendaal (0.426), maar hoger dan de gemeente Beek (0.313). Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie) op een gemiddelde 50 km/u weg in Beekdaelen lager ligt dan op een gemiddelde 50 km/u weg in Limburg en Voerendaal, maar hoger ligt dan een 50 km/u weg in Beek.

Het risicocijfer is tevens op gebiedsniveau berekend, waarbij de risicocijfers in de wijken Schimmert (0.849) en Amstenrade – Oirsbeek (0.482) hoger liggen dan het gemiddelde in de gemeente en het gemiddelde in de provincie. Dit hogere risicocijfer in deze wijken hangt sterk samen met de (beperkte) kwaliteit van de inrichting van de 50 km/u wegen.

Wanneer specifiek wordt gekeken naar het aantal slachtoffers als gevolg van verkeersongevallen dan blijkt dat in de gemeente Beekdaelen in de periode 2016 – 2020, 47% van het totaal aantal slachtoffers (n=43) op gemeentelijke wegen (waarvan het type weg bekend) is gevallen op 50 km/u wegen. Dit is gelijk aan Beek (49%) en Voerendaal (47%). Het aantal slachtoffers lag in 2019 hoger dan in de overige jaren, waarbij in 2019 tevens het enige dodelijke slachtoffer is gevallen.

Figuur 4: Aantal slachtoffers op 50 km/u wegen in de gemeente Beekdaelen ten opzichte van de tijd in jaren (VIA, 2014-2019)

De personenauto is het meest betrokken bij ongevallen en kent tevens de meeste slachtoffers (30%), gevolgd door de fiets (23%) en de bromfiets (21%). Van de 43 slachtoffers zijn er 24 gevallen op een wegvak en 19 op een kruispunt. Wat betreft de locaties van de ongevallen dan blijkt dat de duidelijkste concentratie zichtbaar is op de doorgaande route door Amstenrade en Oirsbeek: Allée-Hoofdstraat-Provincialeweg (22).

Figuur 5: Locaties ongevallen 50 km/u wegen gemeente Beekdaelen (VIA, 2016-2020)